Харах уулаах кэриэстэбил күн!
1942 сыллаахха балаҕан ыйын 19 күнүгэр, Чурапчы оройуонун холкуостарын дьонун, суһаллык Хоту балык булдугар көһөрөргө күүс өттүнэн күһэйбиттэрэ. Барыта 41 холкуос 5318 киһи, 1837 дьиэ кэргэн, 1850 хаһаайыстыбаны, төрөөбүт төрүт сирдэриттэн арааран Кэбээйи, Эдьигээн, Булуҥ оройуоннарыгар өлөр-өһөр дьылҕаҕа уураахтаабыттара. Үгүстэрэ хоргуйан, аҥаардара ситэри тиийбэккэ эрэ аара тоҥон, охтон өлбүттэрэ, сүппүттэрэ. Историяҕа «Чурапчы алдьархайа» диэн аатынан харах уулаах киирбитэ.
Онон улууспут олохтоохторо, ыччаттара Хоту көһөрүллүү ыар сылларын, онно кыттыбыт дьон ааттарын умнуо суохтаахпыт! Чурапчы дьоно сэрии армиятыгар тыһыынчанан тонна балыгы, сүүһүнэн тыһыынча күндү түүлээҕи, олохторун кэрэйбэккэ, КЫАЙЫЫ туһугар буурҕаҕа сүттэллэр, тоҥон өллөллөр да төлөрүйбэт Ытык иэс курдук ааҕан, Ийэ дойдуларын сорудаҕын чиэстээхтик толорбуттарын умнуо суохтаахпыт!

Дойдубут историятын сүппэт-оспот, быстыбат ыар кэрчигин үйэтитэр, өйдүүр-саныыр, сурукка-бичиккэ тиһиллэн киирбит биир дойдулаахтарбыт ыар олохторун, үлэлэрин кэпсиир кинигэ быыстапката туруорулунна.

Дмитрий Павлович Чечебутов «Ийэ буолан олоҕу салҕаары» кинигэтин билиһиннэрэбин.
Кинигэ 2024 сыллаахха Чурапчыга «Саҥа олох» редакциятыгар бэчээттэммит. Формаата улахан, халыҥ тастаах, 120 страницалаах, 100 устуука экземплярдаах, аныгылыы тупсаҕай хаачыстыбалаах. Кинигэни СӨ норуодунай учуутала, «Көһөрүллүү» музейын төрүттээччи Д.П. Чечебутов, СӨ култууратын туйгуна, «Көһөрүллүү» музейын сэбиэдиссэйэ хомуйан оҥорбуттар. Кинигэҕэ «өтөх төҥүргэстээх, сурт кэриэстээх» диэн саха өһүн хоһооно мээнэ этиллибэтэх. Көһөрүллүүттэн эргиллэн кэлбит эдэркээн кыргыттар алаһа дьиэни тэринэн, ыал ийэтэ буолан, оҕону-урууну тэниппиттэрэ. Герой ийэлэр уонна сэттэттэн үөһээ оҕолоохтор ааттара үйэтитиллэн киирбит. Ааҕааччы киэҥ араҥатыгар анаммыт. Киирии тылы Дмитрий Павлович Чечебутов суруйбут.
КИНИГЭҔЭ КИИРБИТ ХОПТОҔО НЭҺИЛИЭГИТТЭН ХОТУ КӨҺӨРҮЛЛҮҮГЭ СЫЛДЬЫБЫТ ГЕРОЙ ИЙЭЛЭР:



Биир дойдулаахтарбытынан киэн туттар, холобур оҥостор, ааттарын умнубакка кэпсии сылдьар биһиги бары ытык иэспит буолар!
КИМ ДА УМНУЛЛУБАТ, ТУОХ ДА УМНУЛЛУБАТ!